Zapalenie zatok jest jednym z bardziej przykrych doświadczeń, jeśli chodzi o choroby. Po jego wystąpieniu istnieje znaczne ryzyko nawrotu nieprzyjemnych objawów. Na szczęście istnieje wiele sposobów na zwalczanie tego schorzenia, dlatego można spróbować samodzielnie złagodzić pierwsze symptomy. Warto także skoncentrować się na profilaktyce, aby uniknąć długotrwałych problemów z zatokami. Jak zatem radzić sobie w przypadku zapalenia zatok i czy domowe sposoby faktycznie działają? Odpowiedzi na te pytania w artykule poniżej.
Zapalenie zatok – przyczyny i objawy
Zatoki to przestrzenie między kośćmi twarzoczaszki, wypełnione powietrzem i wyściełane błoną śluzową, która wytwarza wydzielinę. W zdrowym organizmie wydzielina ta regularnie jest usuwana na zewnątrz, a powietrze, które wdychamy, swobodnie filtruje cały układ oddechowy. Kłopoty pojawiają się, gdy dochodzi do stanu zapalnego tej błony śluzowej zatok. Najczęstszą przyczyną takiego stanu jest infekcja wirusowa (wirusy grypy, paragrypy, rinowirusy, orbiwirusy, wirusy RS czy adenowirusy), która często jest wynikiem nieleczonych lub nawracających infekcji górnych dróg oddechowych. Innymi możliwymi przyczynami zapalenia zatok mogą być infekcje bakteryjne lub grzybicze, wady anatomiczne lub urazy przegrody nosa, różnego rodzaju alergie, a także obecność polipów w zatokach, które mogą zablokować ich ujścia.
Zatoki mogą negatywnie reagować na klimatyzację, niezależnie czy znajduje się ona w budynkach czy samochodach. Chłodne i suche powietrze wysusza śluzówkę, która odpowiada za naturalne nawilżenie błon wewnątrz nosa. Podobnie jest z zanieczyszczonym powietrzem – zapalenie zatok przynosowych może powstać także w wyniku długotrwałej ekspozycji na dym papierosowy. Ponadto przewlekłe zapalenie zatok może przydarzyć się nam, jeśli wyjdziemy na zewnątrz zaraz po umyciu włosów, kiedy na dworze jest dosyć chłodno.
Zapalenie zatok to dość powszechny problem, którego objawem jest przede wszystkim intensywny ból głowy, który może nasilać się szczególnie rano, podczas pochylania, aktywności fizycznej bądź kichania. Kolejnym objawem zapalenia zatok jest wydzielina z nosa lub jej spływanie po tylnej ścianie gardła, która powoduje kaszel oraz katar. Typowe dla zapalenia zatok szczękowych jest także zatkanie nosa, zaburzenia w odczuwaniu zapachów oraz utrata apetytu. Naturalnie wzrasta także temperatura ciała. Mogą także występować bóle górnych zębów, mimo że zęby są zdrowe, ból lub uczucie zatkanego ucha oraz nieprzyjemny zapach z ust.
Domowe sposoby na leczenie zapalenia zatok
Od dłuższego czasu, jednym z najpopularniejszych domowych sposobów na zatoki są domowe inhalacje, które nie mają ograniczeń wiekowych i mogą być stosowane zarówno przez dzieci, dorosłych, jak i przez osoby starsze. Inhalacje nie tylko nawilżają i oczyszczają drogi oddechowe, ale przede wszystkim rozszerzają zatkaną przestrzeń w zatokach, co umożliwia swobodne oddychanie. Ich główną zaletą jest prostota wykonania oraz bezpośrednie dostarczenie używanego preparatu do dróg oddechowych, co gwarantuje szybkie i efektywne działanie. Aby wykonać inhalację, wystarczy inhalator lub zestaw domowy, który obejmuje garnek i ręcznik. Dzięki temu leczenie ostrego zapalenia zatok przynosowych możemy rozpocząć już w zaciszu własnego domu.
Posiadając inhalator, możemy wybrać odpowiedni preparat w zależności od potrzeby: soli izotonicznej (fizjologicznej) o stężeniu 0,9%, która oczyszcza i nawilża bądź soli hipertonicznej o stężeniu 1,5% lub 3% (silniejszej od izotonicznej), która rozrzedza wydzielinę, ułatwiając jej usuwanie na zewnątrz. W dodatku preparaty te mogą być wzbogacone o kwas hialuronowy lub ektoinę. Obecność tego pierwszego elementu zapewnia odpowiednie nawilżenie i regenerację błony śluzowej nosa i zatok, co jest szczególnie istotne w przypadku bardzo wysuszonej śluzówki, co może wspomóc ruch rzęsek i usunąć wydzielinę. Przy stosowaniu inhalacji z kwasem hialuronowym, warto sprawdzić zgodność swojego inhalatora, ponieważ nie wszystkie są przystosowane do tak gęstego roztworu, dlatego często stosowane są nebulizatory pneumatyczne (tłokowe).
Ektoina natomiast tworzy delikatną ochronną warstwę na powierzchni błony śluzowej, zapewniając wysoki poziom nawilżenia i ochrony dróg oddechowych, co łagodzi ból zatok. Ponadto ma właściwości przeciwzapalne i przeciwalergiczne, a także pomaga rozrzedzić gęsty śluz, co ułatwia odkrztuszanie. Popularną domową metodą inhalacji jest „parówka”, polegająca na pochylaniu się nad garnkiem z ręcznikiem na głowie i wdychaniu unoszących się par. Do płukania zatok tego typu można użyć:
- Soli kuchennej (około 2 łyżek na 0,5 litra gorącej, ale nie wrzącej wody).
- Olejków eterycznych (kilka kropel): eukaliptusowego, sosnowego, z drzewa herbacianego.
- Ziół (gotowanie mieszanki ziół, 50 g na 1 litr wody, pod przykryciem przez około 10-15 minut): rumianku, tymianku, szałwii.
Warto jednak pamiętać, że inhalacji z wykorzystaniem olejków eterycznych i mieszanki ziół nie powinno się stosować u dzieci poniżej 6. roku życia oraz u osób uczulonych.