U każdej kobiety okres rozrodczy, czyli czas, w którym jest ona fizycznie gotowa zajść w ciążę, może różnić się długością, lecz zwykle trwa około 30 lat. Zwieńczeniem tego czasu staje się menopauza, określana także jako klimakterium czy przekwitanie. Na czym dokładnie polega, jak ją rozpoznać i przetrwać?
Czym jest menopauza?
Rozważania warto zacząć od definicji menopauzy. Jest to naturalny etap w życiu każdej kobiety, oznaczający zakończenie okresu rozrodczego. To czas, po którym ustaje miesiączka, co wynika m.in. ze spadku poziomu hormonów płciowych w organizmie – progesteronu i estrogenów produkowanych przez jajniki. Klimakterium nie zachodzi nagle. Poprzedzają je tzw. premenopauza i perimenopauza, gdy cykle menstruacyjne stają się nieregularne, a kobieta może odczuwać różnego rodzaju dolegliwości.
Pierwsze objawy menopauzy – jak je rozpoznać?
Warto pamiętać, że menopauza jest naturalnym etapem starzenia się każdej kobiety, jednak jej objawy mogą być mniej lub bardziej uciążliwe. Wszystko zależy od konkretnego organizmu. Pierwsze symptomy menopauzy mogą pojawić się nawet kilka lat przed całkowitym ustaniem miesiączki. Należą do nich, m.in.:
- nieregularne miesiączki – cykl menstruacyjny staje się mniej przewidywalny, krwawienia mogą pojawiać się rzadziej, być bardziej obfite lub krótsze, a czasem zanikają nawet na kilka miesięcy;
- uderzenia gorąca – nagłe bicia intensywnego ciepła, szczególnie w okolicach twarzy, szyi i klatki piersiowej, często towarzyszy im nadmierne pocenie się, a nawet przyspieszone bicie serca, które może powodować uczucie niepokoju;
- silne wahania nastroju – poprzez zmiany hormonalne niekiedy dochodzi do nagłych wybuchów emocji, rozdrażnienia, płaczliwości, a nawet stanów depresyjnych;
- spadek libido – kobiety często tracą zainteresowanie intymnością, co wynika nierzadko ze złego samopoczucia związanego z innymi objawami;
- suchość pochwy – ten symptom powoduje uczucie dyskomfortu, podrażnienia, a także bolesność podczas stosunków, a poza tym może prowadzić do częstszych infekcji intymnych;
- zmiany w wyglądzie – skóra traci jędrność i elastyczność, a włosy mogą wypadać i stawać się słabsze;
- ogólne zmęczenie – częste uczucie wyczerpania, złego samopoczucia, niekiedy zaburzenia snu.
Należy mieć na uwadze, że zarówno objawy, jak i ich intensywność mogą różnić się pomiędzy poszczególnymi osobami. Bardzo ważne jest to, by w tym szczególnym okresie z wyjątkową troską podejść do swojego zdrowia i nie zapominać o regularnych kontrolach lekarskich i profilaktyce.
Okres menopauzy wiąże się z wyższym ryzykiem zachorowań na różnego rodzaju schorzenia – od zwykłych przeziębień, przez osteoporozę, aż po nowotwory. Dlatego tak ważne stają się regularne badania i obserwacja swojego organizmu.
Ile trwa menopauza i w jakim wieku się pojawia?
Zwykle menopauza występuje między 45. a 55. rokiem życia, choć nie jest to regułą. Kiedy dotyka kobiety przed 40. rokiem życia, określa się ją jako menopauzę przedwczesną. Takie różnice są jednak zupełnie naturalne. Cały cykl zmian zachodzących w organizmie dzieli się na kilka etapów:
- premenopauza – bardzo wczesny okres poprzedzający główne zmiany hormonalne, kiedy mogą pojawić się delikatne objawy;
- perimenopauza – etap przejściowy przed całkowitym ustaniem miesiączkowania, trwa od 3 do 10 lat;
- menopauza – moment, w którym kobieta nie miesiączkuje przez minimum 12 kolejnych miesięcy;
- postmenopauza – czas po ostatniej miesiączce, trwa do końca życia, a uporczywe symptomy stopniowo zanikają.
Jak złagodzić objawy menopauzy?
W czasie menopauzy nie da się całkowicie zniwelować przykrych objawów, ale można je łagodzić. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednio zbilansowaną, zdrową dietę pełną fitoestrogenów. Powinno się też pilnować prawidłowego poziomu witaminy D w organizmie, więc regularne badania kontrolne i suplementacja uzgodniona z lekarzem to podstawa.
Systematyczna aktywność fizyczna, taka jak joga, pilates czy spacery, może wspierać metabolizm, poprawiać nastrój i pomóc w walce z bezsennością. Niektóre kobiety sięgają po roślinne preparaty mające łagodzić uderzenia gorąca, jednak ich przyjmowanie należy konsultować ze specjalistą. Pomocne bywają też zioła, takie jak melisa, wspierające relaksację i sen.
W przypadku bardzo dokuczliwych objawów lekarz może zalecić hormonalną terapię zastępczą. Czasami konieczne są także preparaty pomagające walczyć z suchością pochwy. Warto zastanowić się nad medytacją, masażami relaksacyjnymi czy innymi technikami zmniejszającymi napięcie, w tym nawet psychoterapią. Kobieta w okresie menopauzy (i nie tylko!) zasługuje na to, by czuć się dobrze.